Συνήθεις Ερωτήσεις

Οι περισσότεροι άνθρωποι μπορούν να δώσουν αίμα. Αν έχεις γενικά καλή υγεία, είσαι ηλικίας 17-66 και ζυγίζεις τουλάχιστον 50 κιλά μπορείς να προσφέρεις αίμα.

Οι άντρες μπορούν να δίνουν αίμα κάθε 90 μέρες (3 μήνες). Οι γυναίκες μπορούν να δίνουν αίμα κάθε 120 μέρες (4 μήνες).

Στην αιμοδοσία δίνεις μόνο 450ml αίμα, δηλαδή λιγότερο από μισό λίτρο και λιγότερο από το 10% του συνολικού όγκου του αίματος στο σώμα σου.

Η όλη διαδικασία (εγγραφή, αξιολόγηση, αφαίρεση, ανάπαυση)διαρκεί περίπου 30 - 45 λεπτά, ανάλογα και με τη συχνότητα προσέλευσης αιμοδοτών. Η διαδικασία αφαίρεσης μιας μονάδας ολικού αίματος διαρκεί 5-10 λεπτά.

Εφόσον πληροίς τα κριτήρια καταλληλότητας για αιμοδοσία, δεν διατρέχεις κανένα κίνδυνο για την υγεία σου. Ουσιαστικά δίνεις λιγότερο από το ένα δέκατο του αίματός σου, το οποίο περιέχει συστατικά πολύτιμα για τον οργανισμό, όπως ερυθρά αιμοσφαίρια, αιμοπετάλια και πλάσμα. Ο οργανισμός αντιδρά άμεσα ενεργοποιώντας μια αλληλουχία φυσικών μηχανισμών για να τα αναπληρώσει πολύ γρήγορα.

Λόγω του σωματότυπού τους και της καταμήνιας περιόδου, οι μηχανισμοί αποκατάστασης του αίματος είναι λιγότερο αποτελεσματικοί χρονικά.

- Θα βοηθήσεις να σωθεί η ζωή μέχρι και 3 ατόμων με μια μόνο αιμοδοσία. - Θα είσαι σίγουρος ότι υπάρχει επάρκεια αίματος για εσένα, για την οικογένειά σου, για τους φίλους σου και για όποιον συνάνθρωπό μας το χρειαστεί. - Η έγκαιρη διάγνωση τυχόν προβλημάτων και λοιμώξεων, αφού κάθε φορά που δίνεις αίμα, υποβάλλεσαι και σε μια σύντομη ιατρική εξέταση. - Μελέτες έχουν δείξει ότι η τακτική (τουλάχιστον δύο φορές τον χρόνο) αιμοδοσία μειώνει μακροπρόθεσμα τις πιθανότητες εκδηλώσεως χρόνιων παθήσεων, όπως καρδιοπάθεια, υπέρταση, ορισμένες μορφές καρκίνου, σακχαρώδη διαβήτη, αυξημένη χοληστερόλη στο αίμα και εγκεφαλικά επεισόδια. - Σου δίνει την ευκαιρία να νιώσεις αυτοπραγμάτωση, αυτοεκτίμηση, κοινωνική συμμετοχή, κοινωνική αναγνώριση, αίσθηση ατομικής και οικογενειακής προστασίας.

Σε παρακαλούμε να διαβάσεις προσεχτικά και να συμπληρώσεις με ειλικρίνεια το ειδικά διαμορφωμένο ερωτηματολόγιο μας. Θα πρέπει να σημειώσεις τα προσωπικά σου στοιχεία (όνομα, ταυτότητα, διεύθυνση, αριθμούς τηλεφώνων) και να απαντήσεις κάποιες απλές ερωτήσεις που αφορούν το ιατρικό ιστορικό και τον τρόπο ζωής σου. Υποσχόμαστε να προχωρήσουμε με τη διαδικασία όσο το συντομότερο δυνατόν. Κύριο μέλημά μας είναι όπως η αιμοδοσία σου να μην σε βλάψει με οποιονδήποτε τρόπο και ότι το αίμα σου θα είναι ασφαλές για τους ασθενείς.

Για πρωινή αιμοδοσία, είναι καλύτερα να έχει προηγηθεί καλό πρωινό, ενώ για την απογευματινή είναι προτιμότερο να αιμοδοτήσεις 2-3 ώρες μετά το μεσημεριανό γεύμα.

Τα υλικά της αιμοδοσίας είναι αποστειρωμένα, μιας χρήσης και δεν υπάρχει κανένας κίνδυνος για μετάδοση νοσημάτων.

Είναι σπάνιο. Οφείλεται κυρίως στην απότομη αλλαγή πίεσης λόγω της αφαίρεσης του όγκου των υγρών ή σε καθαρά ψυχολογικούς λόγους. Γι΄αυτό και πρέπει να είμαστε καλά ενυδατωμένοι πριν την αιμοδοσία.

Το τσίμπημα που νιώθεις κατά την είσοδο της βελόνας στη φλέβα διαρκεί μόνο μια στιγμή. Την υπόλοιπη ώρα, απλώς ανοιγοκλείνεις τη γροθιά σου, προκειμένου να διευκολυνθεί η φλεβική επάνοδος του αίματος. Κατά συνέπεια, όχι μόνο δεν πονάς, αλλά αντίθετα νιώθεις ένα μοναδικό συναίσθημα ικανοποίησης λόγω της προσφοράς σου προς τον άγνωστο συνάνθρωπό μας.

Η αναπλήρωση αρχίζει αμέσως, αλλά για κάθε συστατικό απαιτείται διαφορετικός χρόνος για την ολοκλήρωσή της. Ο όγκος του αίματος αναπληρώνεται άμεσα, χάρη στα υγρά που καταναλώνεις πριν και μετά την αιμοδοσία. Το πλάσμα χρειάζεται 24 ώρες για να αναπληρωθεί πλήρως, τα αιμοπετάλια 72 ώρες και τα ερυθρά αιμοσφαίρια 3-4 εβδομάδες.

Σε περίπτωση που παρουσιαστούν συμπτώματα ζαλάδας, δεν πρέπει να ανησυχήσεις. Θα πρέπει να ξαπλώσεις και να βάλεις τα πόδια ελαφρά πιο ψηλά. Έτσι, αποκαθίσταται η ροή του αίματος προς τον εγκέφαλο, καθώς το κεφάλι σου θα είναι στο ίδιο επίπεδο με την καρδία σου. Ακολούθως, κάθισε με τα πόδια να κρέμονται προς τα κάτω για τουλάχιστον δύο λεπτά. Με αυτό το τρόπο,σταθεροποιείται η αρτηριακή σου πίεση. Το προσωπικό μας θα σε βοηθήσει και θα νοιώσεις καλύτερα πολύ σύντομα. Θα σου ζητήσουμε να παραμείνεις στο χώρο της αιμοδοσίας λίγο περισσότερο μέχρι να βεβαιωθούμε ότι όλα είναι καλά.

Αν αιμορραγήσει το σημείο φλεβοκέντησης, σήκωσε το χέρι ψηλά και άσκησε πίεση στο σημείο της αιμορραγίας μέχρι να σταματήσει. Αν μελανιάσει το χέρι από το οποίο έδωσες αίμα, επικοινώνησε με το σταθμό αιμοδοσίας.

Κάθε μονάδα αίματος ελέγχεται για τον ιό της ανθρώπινης ανοσοανεπάρκειας HIV, για τους ιούς της Ηπατίτιδας B και C, καθώς και για το βακτήριο της Σύφιλης. Σε μεμονωμένες μονάδες αίματος γίνεται έλεγχος για το μεγαλοκυτταροϊό CMV.

Ο κίνδυνος μετάδοσης μολυσματικών ασθενειών δεν είναι ποτέ μηδενικός. Καμία εξέταση δεν παρουσιάζει ευαισθησία 100%, λόγω της ύπαρξης της «περιόδου παραθύρου». Η «περίοδος παραθύρου» είναι το χρονικό διάστημα που μεσολαβεί από τη στιγμή που ένα άτομο μολυνθεί από ένα ιό, μέχρι να είναι δυνατή η ανίχνευση του ιού στο αίμα. Στο διάστημα αυτό, το αίμα ενός μολυσμένου δότη μπορεί να δώσει αρνητικό εργαστηριακό αποτέλεσμα, να ελευθερωθεί για μετάγγιση και κατά συνέπεια να μολύνει το δέκτη.

Το αίμα ελέγχεται για συγκεκριμένα λοιμώδη νοσήματα (για τον ιό HIV, για τους ιούς της Ηπατίτιδας B και C, και για το βακτήριο της Σύφιλης) για τα οποία πάντα υπάρχει η περίοδος παραθύρου (βλέπε πιο πάνω ερώτηση) όπου ο ιός δεν μπορεί να ανιχνευτεί. Επίσης υπάρχουν άλλα νοσήματα για τα οποία δεν γίνεται έλεγχος. Γι΄αυτό και η αξιολόγηση του αιμοδότη και η ειλικρίνεια σου είναι πολύ σημαντική.

Στην περίπτωση επιβεβαιωμένου θετικού αποτελέσματος, ο αιμοδότης ενημερώνεται με τρόπο εμπιστευτικό από κατάλληλα καταρτισμένο προσωπικό για επανέλεγχο και ιατρική καθοδήγηση.

Οι χορτοφάγοι μπορούν να δίνουν αίμα. Για την αναπλήρωση της αιμοσφαιρίνης χρησιμοποιείται σίδηρος που βρίσκεται στις αποθήκες του οργανισμού σου. Με μια ισορροπημένη διατροφή, ο σίδηρος αντικαθίσταται 12-15 εβδομάδες μετά την αιμοδοσία.

Δεν απαγορεύεται, αλλά θα το κρίνει ο γιατρός αιμοδοσίας.

Γυναίκες που είναι έγκυες ή θηλάζουν ή κάνουν προσπάθεια για εγκυμοσύνη, δεν μπορούν να δώσουν αίμα. Μπορούν να δώσουν αίμα 6 μήνες μετά τον τοκετό και αφού έχουν σταματήσει να θηλάζουν.

Υπάρχει πάντα το ενδεχόμενο να νιώσεις ζαλάδα και τάση για εμετό, καθώς η αιμοσφαιρίνη σου έχει μεγαλύτερη τάση να δεσμεύει προϊόντα καπνού παρά οξυγόνο. Μια ώρα πριν και 2 ώρες μετά είναι καλύτερα να αποφύγεις το κάπνισμα.

Πριν την αιμοδοσία μπορείς να κάνεις γυμναστική, φτάνει να έχεις πιεί αρκετά υγρά και να έχεις ξεκουραστεί πριν να αιμοδοτήσεις. Μετά την αιμοδοσία, είναι φρονιμότερο να αποφύγεις την έντονη άσκηση (π.χ. τρέξιμο, ποδηλασία, γυμναστήριο, βάρη).

Μετά την αιμοδοσία μπορείς να συνεχίσεις χαλαρά τις συνηθισμένες ασχολίες σου. Πάρε περισσότερα υγρά απ’ ότι συνήθως τις 4 επόμενες ώρες, για καλύτερη και σωστή ενυδάτωση. Είναι προτιμότερο να αποφύγεις την έντονη άσκηση (π.χ. τρέξιμο, ποδηλασία, γυμναστήριο, βάρη) και την πολύωρη ορθοστασία. Επίσης, να μην εκτεθείς άμεσα στον ήλιο και επέλεξε να πιεις δροσερά ροφήματα και όχι ζεστά. Απόφυγε όποιαδήποτε χειρονακτική εργασία και επικίνδυνα χόμπι για το υπόλοιπο της ημέρας, για να μην αιμορραγήσει το χέρι σου στο σημείο φλεβοκέντησης.

Θα πρέπει να επικοινωνήσεις με το Σταθμό Αιμοδοσίας. Για όποιαδήποτε αμφιβολία ή βοήθεια, ο γιατρός αιμοδοσίας είναι πάντοτε στη διάθεση σου για συζήτηση με απόλυτη εχεμύθεια (τηλ. 22809098).

Στην επαρχία Λευκωσίας χρειάζονται περίπου 700 μονάδες αίματος την εβδομάδα.

Γιατί οι ανάγκες σε αίμα είναι πολύ αυξημένες και γιατί πολλοί αιμοδότες απουσιάζουν σε διακοπές.

Τα λευκαφαιρεμένα ερυθρά αιμοσφαίρια διατηρούνται σε ψυγείο σε θερμοκρασία 2-6 °C για διάστημα 30 με 42 ημέρες.  Το φρέσκο κατεψυγμένο πλάσμα καταψύχεται και αποθηκεύεται σε ειδικούς καταψύκτες στους -40°C για περίοδο μέχρι 12 μηνών. Τα αιμοπετάλια διατηρούνται στους 22±2°C υπό συνεχή ανακίνηση για περίοδο 5 ημερών.

Άτομα που έχουν απώλεια αίματος λόγω τραύματος ή λόγω εγκαυμάτων ή κατά τη διάρκεια μιας μεγάλης χειρουργικής επέμβασης. Επίσης άτομα με θαλασσαιμία ή άλλες χρόνιες αναιμίες, άτομα με αιματολογικά, ογκολογικά ή άλλα παθολογικά προβλήματα.

Δυο με τρεις μέρες μετά την αιμοδοσία μπορείς να επικοινωνήσεις με το Σταθμό Αιμοδοσίας (τηλ: 22809098) και να μάθεις την ομάδα αίματος σου.